سن مناسب برای شروع یادگیری موسیقی چه سنی است؟

سن مناسب برای شروع یادگیری موسیقی چه سنی است؟

همه‌ی ما داستان‌هایی از کودکان نابغه‌ی موسیقی شنیده‌ایم. از موتزارت که اولین سمفونی خود را در هفت سالگی نوشت تا استیوی واندر که در سن یازده سالگی با موتاون همکاری کرد و آواز خواند. حتی اگر فرزند شما در سنین کم، مشغول اجرا با ارکستر فیالرمونیک نیویورک نیست هم به این معنی نیست که فرزند شما در  موسیقی استعداد ندارد یا مناسب یادگیری موسیقی و شروع یک ساز جدید نیست. از طرفی به نظر می‌رسد که پدر و مادرها باید فرزند خود را از سنین کم تحت آموزش پیانو (موسیقی) قرار دهند تا آن‌ها در موسیقی موفق شوند و می‌توان گفت که به نوعی حق با آن‌هاست.

با این وجود، والدین یک فرزند ممکن است از آشنایان و دوستان خود جملاتی از این دست بشنوند که “من وقتی کوچک بودم پدر و مادرم من را مجبور به آموختن موسیقی کردند… هم آن موقع و هم الان از آن متنفرم.” این‌گونه جملات ممکن است شما را برآن دارد تا آموزش موسیقی را از سنین بالاتر برای فرزندان خود شروع کنید و یا اصلاً شروع نکنید و به نوعی می‌توان گفت که در این زمینه هم تا حدودی حق با شماست.

این گفته‌ها ممکن است ضد و نقیض به نظر برسد اما در واقع، مسئله این است که شما آموزش موسیقی را چگونه در ذهن خود تعریف می‌کنید. برای فهم بهتر این موضوع، باید به مجموعه نکاتی که باعث می‌شود تا یک پدر و مادر تصمیم می‌گیرند فرزند خود را به آموزشگاه موسیقی بفرستند نگاهی بیندازیم.

رابطه هوش موسیقایی و کلاس‌های غیر رسمی آموزش موسیقی

طی تحقیقات اخیر، مجموعه شواهد فراوانی مبنی بر این‌که گسترش و شکل‌گیری هوش موسیقایی در کودکان، از بدو تولد تا سن 9 سالگی می‌تواند اتفاق بیفتد، وجود دارد. در طول این چند سال، ساختارهای ذهنی و مکانیسم‌های مربوط به پردازش و درک موسیقی، در مراحل اولیه‌ی شکل‌گیری قرار دارند و این باعث می‌شود تا قرار دادن کودکان در معرض موسیقی، در طی این چند سال، از اهمیت بالایی برخوردار باشد. با این وجود می‌توان گفت پرسش کلیدی این نیست که چه سنی مناسب شروع اولین کلاس موسیقی فرزندتان است، بلکه این می‌تواند باشد که هدف شما از فرستادن فرزندتان به کلاس موسیقی چیست؟ برای مثال هدف از فرستادن کودکان کم سن و سال به کلاس موسیقی این نیست که آن‌ها به طور حرفه ای اجرای یک ساز مثلاً پیانو را یاد گرفته و به برگزاری کنسرت بپردازند؛ بلکه هدف، به‌دست آوردن تجربه و برقراری یک ارتباط معنی‌دار با موسیقی توسط فرزند شما در سنین پایین است. اگر هدف شما نیز این است، بنابراین بهتر است کلاس‌های موسیقی را هرچه زودتر برای کودک خود آغاز کنید. حتی از اولین سال زندگی او. این کلاس‌ها در یک سالگی فرزند شما بعید است که به‌صورت رسمی برگزار شود و نباید هم به این صورت باشد، بلکه می‌تواند به‌صورت آموزش‌هایی توسط پدر یا مادر با قرار دادن کودک در محیطی گرم و صمیمی و مملو از موسیقی انجام پذیرد. پدر یا مادر می‌توانند در نقش یک هدایت‌گر در محیطی موسیقایی ظاهر شوند. این اتفاق می‌تواند به این صورت رخ دهد که شما با فرزند خود بازی‌های موسیقایی انجام دهید یا در حالی که او را در آغوش گرفته‌اید برقصید و آواز بخوانید.

سه سالگی و آغاز کلاس‌های نسبتاً رسمی آموزش موسیقی

زمانی که کودک شما به حدود سن سه سالگی رسید، می‌توانید کلاس‌های نسبتاً رسمی و فرمال را برای کودک خود آغاز کنید. قابل ذکر است که در این سنین، هدف اصلی شما نباید یادگیری و استادی یک ساز توسط کودک باشد، بلکه باید بر روی گسترش بیش‌تر توانایی های موسیقایی او در زمینه‌های مختلف تمرکز کنید. این توانایی‌ها می‌تواند تشخیص یک ریتم موسیقایی، تشخیص و هم‌خوانی یک ملودی و یا تشخیص صدای سازهای متفاوت باشد. این کلاس‌ها که کمی رسمی‌تر اما هم‌چنان به‌صورت بازی و فعالیت‌های بدنی صورت می‌گیرد را می‌توان در خیلی از آموزشگاه‌های موسیقی پیدا کرد. اما دقت داشته باشید که برای انتخاب کلاس مناسب برای فرزند خود، مدرس این کلاس‌ها باید حتماً هدف شما را دنبال کند و تنها هدف آن‌ها آموزش ساز به فرزند شما نباشد. برای اطلاعات بیش‌تر به مقاله “آموزش پیانو به کودکان” مراجعه کنید.

پنج سالگی؛ و آغاز کلاس های رسمی یادگیری موسیقی

در حدود سن پنج سالگی، اکثر کودکان موفق به ساخت یک بستر موسیقایی کلی شده‌اند که آن‌ها را آماده می کند برای کلاس‌های موسیقی رسمی و فرمال. می‌توان گفت که حتی در این زمان هم، هدف، تربیت یک نوازنده‌ی درجه‌ی یک نیست؛ بلکه هدف، به‌دست آوردن درک هرچه بیش‌تر از موسیقی است. طبق آمار، بیش‌ترین سازهایی که در این سن به کودکان آموزش داده می شود، پیانو و ویلن است اما سازهایی از قبیل فلوت ریکوردر، گیتار و یوکوله له نیز در این سن آموزش داده می‌شود.

ده سالگی؛ نقطه ای برای یک آغاز پر قدرت

در سن ده سالگی، فرزند شما دارای توانایی‌های متعددی در اجرای ساز منتخب خود خواهد بود. در این زمان آن‌ها هم‌چنین دارای توانایی جسمی بیش‌تر و بهتری برای یادگیری سازهای متفاوت و بزرگ‌تر مانند سازهای بادی برنجی یا سازهای زهی بزرگ‌تر از ویلن مانند ویلن سل و کنترباس خواهند بود. در این زمان، هدف کلاس‌ها باید گذار از کسب تجربه در موسیقی، به کسب توانایی و مهارت‌های موسیقایی در ساز منتخب فرزند شما باشد.

پاسخ به پرسش اصلی

در پایان برای جمع‌بندی این مبحث، سه پاسخ را می‌توان برای این سوال که “چه سنی مناسب یادگیری موسیقی برای فرزند من است؟” در نظر گرفت. فعالیت‌های غیر رسمی موسیقایی باید کمی بعد از تولد فرزند شما آغاز شود که این فعالیت‌ها در حدود سه سالگی، تبدیل به کلاس‌های سیستماتیک و نیمه فرمال خواهد شد. در ادامه کلاس‌هایی که هدف آموزش ساز به کوکان را دارد باید بین سنین شش تا نه سالگی شروع شود.

در نظر داشته باشید که این گفته‌ها تنها هدایت‌گر شما است و انتظارات شما از فرزندتان بستگی به خود او و معلم او خواهد داشت. نکته مهمی که از این نوشتار باید یادتان بماند این است که کسب تجربه‌های موسیقایی توسط فرزند شما در سنین خردسالی از اهمیت بسیار زیادی در فرایند شکل‌گیری مهارت‌های موسیقایی او برخوردار است؛ درست مانند دوچرخه‌سواری یا آموختن یک زبان، این مهارت‌ها نیز در سنین بالاتر قابل یادگیری هستند اما کودک شما برای تبدیل شدن به یک نابغه‌ی موسیقایی، به این فعالیت‌ها و کسب تجربه‌ها در سنین خردسالی نیازمند است.

Dr. Robert A. Cutietta

گردآوری و ترجمه: پندار عظیمی